تحلیل عوامل جغرافیایی مؤثر بر معیشت خانوار در سکونتگاههای روستایی مورد شناسی: شهرستان قصرقند
نویسندگان
چکیده مقاله:
سرمایه‌های معیشتی (انسانی، فیزیکی، طبیعی، مالی، اجتماعی) در واقع تعیین کنندۀ اساس زندگی مردم در سکونتگاههای انسانی بویژه در نواحی روستایی به شمار می‌آیند. این سرمایه‌ها در قالب رویکرد معیشتی می‌توانند به عنوان چارچوبی برای درک و تحلیل بهتر نقش مردم در امور توسعۀ نواحی روستایی به‌کار گرفته شوند. از این رو پژوهش حاضر ضمن ارزیابی سرمایه‌های معیشتی در نواحی روستایی شهرستان قصرقند، به تحلیل عوامل جغرافیایی مؤثر بر آن پرداخته است. در این راستا از مهمترین عوامل جغرافیایی مؤثر می‌توان عوامل مکانی- فضایی، جمعیتی و اقتصادی را نام برد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است و جامعۀ آماری کلیۀ ساکنان روستایی شهرستان قصرقند می‌باشند. تعداد نمونه 329 سرپرست خانوار روستایی از 23 روستای منتخب هستند. داده‌ها و اطلاعات از طریق پرسشنامه به روش تصادفی گردآوری شد و به وسیلۀ روش‌های آماری در محیط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش متغیر مستقل عوامل جغرافیایی مؤثر و متغیر وابسته معیشت خانوار روستایی است. نتایج کلی پژوهش حاکی از سطح پایین معیشت در نواحی روستایی با ارزش میانگین 19/2 بوده و بیانگر ضعف در زیرساخت‌ها و سرمایه‌های معیشتی (به جز سرمایه اجتماعی) است. همچنین طبق نتایج به‌دست آمده عوامل مکانی- فضایی (شکل استقرار، موقعیت ارتباطی، نوع راه دسترسی، فاصله از مراکز نافذ) بر سطح معیشت روستاییان تأثیرگذار هستند. از میان عوامل جمعیتی، میزان جمعیت و بُعد خانوار هیچ ارتباطی با سطح معیشت روستایی ندارند؛ اما نسبت باسوادی و نسبت مهاجرت طی 7 سال گذشته (1385 تا 1392) به ترتیب رابطۀ مستقیم و معکوس معناداری را با سطح معیشت نشان می‌دهند. بین عوامل اقتصادی (متوسط درآمد، نرخ اشتغال و متوسط مالکیت‌ها) و سطح معیشت روستایی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد. از میان کلیۀ عوامل جغرافیایی، عوامل اقتصادی با ضریب 425/0 بیشترین و عوامل مکانی- فضایی با ضریب 142/0- کمترین تأثیر بر سطح معیشت روستایی را نشان می‌دهند.
منابع مشابه
تحلیل عوامل جغرافیایی مؤثر بر معیشت خانوار در سکونتگاه های روستایی مورد شناسی: شهرستان قصرقند
سرمایه های معیشتی (انسانی، فیزیکی، طبیعی، مالی، اجتماعی) در واقع تعیین کنندۀ اساس زندگی مردم در سکونتگاه های انسانی بویژه در نواحی روستایی به شمار می آیند. این سرمایه ها در قالب رویکرد معیشتی می توانند به عنوان چارچوبی برای درک و تحلیل بهتر نقش مردم در امور توسعۀ نواحی روستایی به کار گرفته شوند. از این رو پژوهش حاضر ضمن ارزیابی سرمایه های معیشتی در نواحی روستایی شهرستان قصرقند، به تحلیل عوامل ج...
متن کاملبررسی عوامل جغرافیایی مؤثر بر سیل خیزی در نواحی روستایی مورد پژوهشی: روستاهای شهرستان سروآباد
توسعهی سریع کالبدی سکونتگاههای روستایی در حاشیهی رودخانهها و رود دره های کشور، موجب بروز خسارات و مواجه گردیدن روستاها با مشکلات متعددی گردیده است. به گونهای که ضرورت چارهاندیشی برای کاهش اثرات منفی پدیدهی سیل را بر پایهی مطالعات علمی و اعمال مدیریت کارآمد مبتنی بر یافتههای علمی، بیش از پیش روشن میسازد. هدف از انجام این تحقیق مدیریت بر بحران سیلاب در مناطق روستایی و شناسایی په...
متن کاملمکانیابی بهینۀ فضاهای آموزشی در سکونتگاههای روستایی مورد شناسی: نقاط روستایی شهرستان خواف
امروزه فضاهای آموزشی یکی از مهمترین کاربریها در روستاها است و سطوح قابل‌توجهی از فضای روستایی را به خود اختصاص می‌دهد. با توجه به فعالیت‌هایی که در این فضاها صورت می‌گیرد و به‌دلیل حساسیت این کاربری و ارتباط مستقیم آن با خانواده‌ها، نحوه تخصیص فضا برای کاربری آموزشی نسبت به سایر کاربری‌های خدماتی، از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است. در این تحقیق نیز تلاش شده است، با در نظر گرفتن عوامل مؤثر در م...
متن کاملبررسی عوامل تأثیرگذار بر مقاومت خانوار روستایی شهرستان الشتر در هنگام خشکسالی با استفاده از چارچوب معیشت پایدار
وجود خشکسالی‌های اخیر در ایران، یکی از مخاطرات مهم طبیعی محسوب می‌شود که دارای اثرات و پیامدهای عدیده‌ای به ویژه در نواحی روستایی است. از جمله این پیامدها دشواری امرار و معاش خانوارهای روستایی است. در این راستا این مطالعه توصیفی- پیمایشی به تحلیل و بررسی عوامل اثرگذار بر مقاومت خانوار روستایی هنگام خشکسالی در شهرستان الشتر پرداخته است. چارچوب تحلیلی استفاده شده در این پژوهش، چارچوب معیشت پایدا...
متن کاملبررسی عوامل مؤثر بر تحقق‌پذیری اهداف طرح صدور سند مالکیت اماکن روستایی مورد شناسی: شهرستان دامغان
امروزه از نظر قانونی مهمترین راه تثبیت مالکیت، برخورداری از سند است. صدور سند اماکن روستایی، گامی در جهت بهره‌مندشدن جوامع روستایی از مزایای مالکیت تثبیت‌شده در جهت توسعۀ موزون است؛ زیرا منابع به صورت منطقی و عادلانه میان مردم روستا به گونهای تقسیم می‌شود که همۀ روستاییان امکان می‌یابند مانند جوامع شهری از حقوق حقّۀ خود در زمینه‌های مختلف اجتماعی-اقتصادی و حقوقی بهره‌مند گردند. هدف از انجام ا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 18
صفحات 85- 96
تاریخ انتشار 2016-03-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023